Noardeast-Fryslân

De aanpak van ‘zuipketen’ en het daarmee samenhangende probleem van het alcoholgebruik onder jongeren blijft de gemoederen bezig houden. Zo zette GemeenteBelangen Achtkarspelen enkele weken geleden op deze plaats nogal wat vraagtekens bij de effectiviteit van het door de gemeente Achtkarspelen gevoerde beleid. Dat beleid lijkt zich voornamelijk te richten op preventie en voorlichting.
Nu kun je bij de effectiviteit van voorlichting soms inderdaad wel de nodige vraagtekens zetten. De vraag is echter wat de alternatieven zijn. Ook GBA is daar niet erg duidelijk over. Dat valt die partij overigens niet kwalijk te nemen, bij alcohol- en drugsmisbruik stuit de overheid al gauw op de grenzen van haar mogelijkheden.
In de eerste plaats zitten aan een juridische aanpak nogal wat haken en ogen. Stel dat een groepje mensen gezamenlijk wat geld inlegt en het ergens in een schuurtje op een zuipen zet? Geen gemeente die dat kan beletten.

En stel je voor dat de gemeente Achtkarspelen zuipketen hard aan gaat pakken? Bestaat dan niet het risico dat men eenvoudig naar Dantumadeel of Kollumerland gaat? Daar zit men naar alle waarschijnlijkheid niet te wachten op alcoholtoeristen uit Achtkarspelen.
Even afgezien van al die praktische vragen spelen ook een aantal andere overwegingen een rol.
In de eerste plaats moet je je afvragen of het veel zin heeft als overheid hard op te treden tegen alcohol- en drugsgebruik. (Overigens is het eigenaardig dat we altijd spreken over alcohol- en drugsgebruik. Alsof alcohol eigenlijk geen drug is. )
Hard optreden tegen drugsgebruik- en handel heeft nog nooit veel positief effect gehad.
Een beroemd historisch voorbeeld betreft de periode van de ‘drooglegging’ in de Verenigde Staten van 1920 tot 1933. Een aantal politici aan wiens paternalisme het huidige kabinet nog een puntje kan zuigen wist wetgeving door te drukken waarbij het gebruik van alcohol in de VS volledig verboden werd. Had dat effect? Ja, maar niet het effect waarop men had gehoopt.
Illegale cafés (de zuipketen van die tijd) schoten als paddestoelen uit de grond en het drankgebruik rees de pan uit. Ironisch genoeg was het alcoholgebruik voorafgaande aan de periode van de drooglegging juist afgenomen, onder invloed van een uitgekiende voorlichtingscampagne.
Een ander bekend neveneffect van de drooglegging was dat het de deur wagenwijd openzette voor de mafia die de drankproductie en –distributie dankbaar overnam. De groei van de georganiseerde misdaad in de VS dateert uit deze periode.
Overigens wordt die fout vandaag de dag vrolijk herhaald. De rijkelijk absurde ‘war on drugs’ heeft er voornamelijk toe geleid dat de georganiseerde misdaad kapitalen verdient, de prijzen van drugs torenhoog zijn en junks uit stelen moeten gaan om hun verslaving te bekostigen.
Uit allerlei onderzoek blijkt steeds weer dat veruit de meeste mensen die alcohol en drugs gebruiken dat op een verantwoorde wijze doen. Dat wil zeggen dat ze dat doen op een wijze die geen gevaar oplevert voor henzelf of hun omgeving en dat het hun sociaal functioneren niet belemmert. Slechts een kleine groep gebruikers levert wel problemen op.
Laten we overigens ook niet al te schijnheilig doen. De meesten van ons waren in onze tienerjaren ook allesbehalve heiligen. Met veruit de meesten van ons is het achteraf toch nog wel goed gekomen. En dat we in onze jeugd met enige regelmaat uit de band sprongen, ach…
Wat te doen dus met die zuipketen en het drankgebruik onder jongeren? Om te beginnen moeten we het niet dramatischer maken dan het is. Met 99 van de 100 jongeren die regelmatig zo’n keet bezoeken komt het echt wel goed, ook zonder dat het welzijnswerk of de overheid ingrijpt. Wordt een dronken minderjarige opgepakt, dan lijkt het heel wat zinniger haar/hem en eventueel de ouders goed voorlichting te geven over de gevolgen van alcoholmisbruik dan fikse boetes uit te delen.
Dat klinkt misschien niet erg flink en het gaat enigszins in tegen de tijdgeest, maar het is een stuk realistischer dan harde maatregelen voorstellen die naar alle waarschijnlijkheid toch niets uithalen.

Pyt van der Galiën